Interview bij Kunstroute 2025
Natuur, wiskunde en 3D-print: het werk van Bastiaan Luijk
Door Leontine van der Elst
Bastiaan Luijk (Studio BL) is ontwerper, maar zijn route liep via de architectuur. Hij studeerde Bouwkunde in Den Haag en daarna Architectuur in Delft. Jarenlang werkte hij als architect, tot hij in 2015 een nieuwe wereld ontdekte: 3D-printen. ‘We deden mee aan een prijsvraag voor een radartoren en hadden een dubbelgekromde toren bedacht. Zoiets kon je niet met karton of foam maken - dus kocht ik mijn eerste printer. Toen zag ik de potentie: je kunt complexe vormen uit de computer ineens fysiek maken.’
Van architectuur naar eigen studio
Die ontdekking leidde tot een koerswijziging. Na een periode in Zweden besloot Luijk voor zichzelf te beginnen. ‘In de architectuur werk je altijd binnen de kaders van een opdrachtgever. Ik wilde meer vrijheid, intuïtiever ontwerpen. Sinds 2019 werk ik volledig zelfstandig als ontwerper.’
Met Studio BL creëert hij lampen, meubels en objecten waarin wiskunde en natuur samenkomen. ‘Ik ben gefascineerd door patronen in de natuur. Denk aan een zonnebloem of dennenappel - die spiralen zijn voorbeelden van spiraalfilotaxis. Het is een botanische term voor bladstanden, die wiskundig samenhangen met de reeks van Fibonacci en de gulden snede. Zulke principes vertaal ik in algoritmes en vervolgens in 3D-geprinte ontwerpen.’
Duurzaamheid als uitgangspunt
Luijk werkt vrijwel uitsluitend met gerecyclede en hernieuwbare materialen. ‘Ik vraag me altijd af: hoe kan ik iets maken met een zo laag mogelijke CO₂-uitstoot?’ Zijn lampen en objecten ontstaan uit materialen als PLA (bioplastic uit mais of suikerriet), houtvezelcomposieten of zelfs PHA - een bioplastic dat door bacteriën wordt gemaakt en volledig composteerbaar is, óók in water. ‘Als een lamp aan het eind van zijn levensduur niet meer te repareren is, kan hij zonder schadelijke resten terug de natuur in. Dat vind ik belangrijk.’
Duurzaamheid als uitgangspunt
Luijk werkt vrijwel uitsluitend met gerecyclede en hernieuwbare materialen. ‘Ik vraag me altijd af: hoe kan ik iets maken met een zo laag mogelijke CO₂-uitstoot?’ Zijn lampen en objecten ontstaan uit materialen als PLA (bioplastic uit mais of suikerriet), houtvezelcomposieten of zelfs PHA - een bioplastic dat door bacteriën wordt gemaakt en volledig composteerbaar is, óók in water. ‘Als een lamp aan het eind van zijn levensduur niet meer te repareren is, kan hij zonder schadelijke resten terug de natuur in. Dat vind ik belangrijk.’
Functioneel én kunstzinnig
Hoewel Luijk vooral lampen maakt, ziet hij zichzelf niet als puur productontwerper. ‘Ik balanceer tussen design en kunst. Een kubus die ik maakte, is niet functioneel – gewoon een object. Vanuit mijn achtergrond in bouwkunde vond ik dat een overwinning. Het hoeft niet altijd een oplossing te zijn, het mag ook gewoon mooi zijn.’ Zijn bekendste werken zijn lampen waarin patronen oplichten alsof het koraal of stekelvissen zijn. ‘Het leuke is dat iedereen er iets anders in ziet: een oog, een vis, een bloem. Dat geeft mij energie om verder te maken.’
Dag in het atelier
Een doorsnee dag begint met koffie – ‘heel belangrijk’ - en het checken van de printers. Soms draaien ze wekenlang door, soms staan ze stil. In de donkere maanden is er meer vraag naar lampen en draait de productie op volle toeren, in de zomer is er meer ruimte voor experiment en samenwerkingen. Zo werkt Luijk samen met het Circulair Warenhuis en ontwerpt hij nieuwe meubels in combinatie met houtbewerking.
Inspiratie en Kunstroute
Naast de natuur is Escher een grote inspiratiebron. ‘Op de basisschool hingen grote Escher-posters in de gang. Ik kon er uren naar kijken. Die geometrie heeft mijn blik gevormd.’ Tijdens de Kunstroute is zijn atelier open en toont hij zijn nieuwste werk. Daarnaast werkt hij mee aan project ‘Zee van Overvloed’, waarin samen met anderen een installatie van kwallen ontstaat. ‘Het thema is wol: bezoekers kunnen kleine 3D-geprinte kwallen met wol bewerken tot hun eigen creatie. We kijken uit naar het creëren van menshoge kwallen gemaakt van onder andere cortenstaal - dat zou echt fantastisch zijn.’
Abstract, maar verbonden
Voor Luijk is ontwerpen een zoektocht naar balans tussen abstractie en herkenning. ‘Mijn werk is nooit een exacte kopie van de natuur. Het raakt eraan, maar blijft een eigen vorm. Juist daardoor herkennen mensen er verschillende dingen in – en dat maakt het spannend.’
Je vindt Bastiaan Luijk op Haagweg 4 - D6 in Leiden