Familie Van Heemskerk herenigd
De tweeling Maria en Agatha Bartha van Heemskerk is weer terug in Leiden. Na veertig jaar zijn hun portretten in Museum De Lakenhal herenigd met het bijbehorende portret van vader Willem van Heemskerk. Het ensemble werd gemaakt door de Leidse fijnschilder Jan van Mieris (1660-1690). De zusjes krijgen net als hun vader een vaste plek in het museum.
Maria en Agatha Bartha werden in 1656 geboren als dochters van Willem van Heemskerk en Maria van Swanenburg. Hun moeder was een kleinkind van de Leidse schilder en burgemeester Isaac van Swanenburg. Ook vader Willem van Heemskerk kwam uit een regentenfamilie. Van de vijftien kinderen werden alleen Maria en Agatha Bartha door Jan van Mieris met hun vader geportretteerd. Was het omdat zij als laatste dochters nog ongehuwd waren? Mogelijk speelde ook mee dat zij een tweeling waren. Tweelingen overleefden in de 17de eeuw maar zelden de geboorte en de eerste levensjaren. De twee jonge vrouwen waren dus een zeldzaamheid.
Tweelingen overleefden in de 17de eeuw maar zelden de geboorte en de eerste levensjaren. De twee jonge vrouwen waren dus een zeldzaamheid
terug bij hun vader
De tweelingzussen zijn nu weer thuis, in Leiden bij hun vader. Willem van Heemskerk (1613-1692) was lakenkoper en bekleedde verschillende functies binnen het stadsbestuur. Ook hield hij als staalmeester en hoofdman van het droogscheerdersgilde toezicht op de lakennijverheid in de stad. Zijn portret komen we dan ook nogmaals tegen in de Staalmeesterskamer van Museum De Lakenhal. In zijn vrije tijd schreef Willem van Heemskerk gedichten en toneelteksten, en was hij bovendien niet onverdienstelijk als graveur van glas. Zijn glaswerk was gewild onder verzamelaars en is nu goed vertegenwoordigd in de collectie van het museum.
meer over 'De Staalmeesters' meer over het 'Portret van Willem van Heemskerk'
neven
Via vererving kwamen de portretten van Willem, Maria en Agatha Bartha in bezit van nazaat Leonard van Heemskerk. De 'klijne stuckjes' werden in 1771 opgenomen in zijn boedelinventaris:
"in het sij salet, Willem van Heemskerck de Oude, Agatha Bartha van Heemskerck, Maria van Heemskerck, door J. van Mieris, klijne stuckjes"
Dit portret van Leonard van Heemskerk is gemaakt door een neef van Jan van Mieris, Frans van Mieris de Jonge (1686-1763). In Museum De Lakenhal zijn meerdere werken van hem te zien waaronder 'Drie generaties Van Mieris', een zelfportret met zijn vader Willem van Mieris en beroemde grootvader Frans van Mieris de Oude. Er bestond een warme band met de familie Van Heemskerk, die zich op verschillende momenten door leden van de schildersfamilie liet portretteren.
De weg naar Museum De Lakenhal
In de negentiende eeuw kwamen de drie ovalen paneeltjes terecht in de collectie De Wildt, een belangrijke collectie waarin onder meer ook de Leidse hutspotketel werd bewaard. Pas in 1980 raakten de drie schilderijen gescheiden. Museum De Lakenhal kocht toen op een veiling alleen het portret van Willem van Heemskerk aan. Eind 2020 kwam ook de tweeling naar Leiden, dankzij de Vereniging van Belangstellenden in Museum De Lakenhal (VBL) konden de portretten worden aangekocht.