Lucas van Leyden en de Renaissance
1 maart 2011
Museum De Lakenhal Leiden presenteert in samenwerking met het Rijksmuseum van 20 maart t/m 26 juni 2011 de grootschalige tentoonstelling Lucas van Leyden en de Renaissance. Voor het eerst wordt de belangrijkste kunstenaar van de renaissance in de Noordelijke Nederlanden getoond in de context van zijn tijdgenoten. De meer dan 250 werken van de allerhoogste kwaliteit zijn afkomstig uit Nederlandse en buitenlandse musea als het Louvre, British Museum en Metropolitan Museum en zijn grotendeels voor het eerst in Nederland te zien. Hare Majesteit Koningin Beatrix opent de tentoonstelling op 19 maart in Museum De Lakenhal.
Tentoonstelling
De tentoonstelling met grafiek, tekeningen en schilderijen, waaronder een groot aantal altaarstukken, richt zich op de belangrijke positie van Lucas van Leyden (ca. 1494-1533) binnen de renaissance in de Noordelijke Nederlanden. Er zijn werken van internationaal bekende kunstenaars als de schilder en graficus Albrecht Dürer uit Duitsland, de landschapsschilder Joachim Patinir uit Antwerpen en de Italiaanse graficus Marcantonio Raimondi. De drie beroemde altaarstukken van Lucas (Laatste Oordeel, Dans om het gouden kalf en Christus geneest de blinde van Jericho) worden voor het eerst weer samen getoond. Tevens zijn er indrukwekkende drieluiken te bewonderen van de Leidse schilders Aertgen van Leyden en Cornelis Engebrechtsz. Bijzondere aandacht krijgen de gebrandschilderde ruitjes die rond 1500 in grote hoeveelheden werden geproduceerd. Verluchte manuscripten uit Leidse kloosters als getijdenboeken alsmede drie Leidse Koorboeken uit de zestiende eeuw complementeren de expositie.
Lucas, graficus en schilder
Lucas van Leyden werd al vroeg als wonderkind erkend en was in heel Europa beroemd vanwege zijn grafisch werk. Zijn prenten met bijbelse en profane onderwerpen vielen op door hun ongekend verfijnde gravuretechniek en vertellende kwaliteit. Naastenliefde, losbandigheid, zedeloosheid en vrouwenlisten waren favoriete thema’s. Na 1520 ging Lucas zich meer richten op de schilderkunst en vervaardigde niet alleen altaarstukken maar ook schilderijen met alledaagse onderwerpen. Opvallend in zijn werk is de suggestie van onmetelijke ruimte.
Albrecht Dürer
Van grote betekenis voor Lucas’ ontwikkeling was zijn artistieke dialoog met de twintig jaar oudere Albrecht Dürer (1471-1528). De twee grootmeesters van de Noordelijke renaissance ontmoetten elkaar in 1521 in Antwerpen. Ze wisselden een groot aantal prenten uit en Dürer tekende een portret van Lucas. Onder invloed van Dürer legde Lucas zich toe op nieuwe onderwerpen als het portret en het menselijk naakt. Aan de hand van prenten en schilderijen met vergelijkbare thema’s als de Heilige Hieronymus is de dialoog tussen Lucas en Dürer in de tentoonstelling zichtbaar. Beiden waren beeldende vertellers van het eerste uur.
Catalogus
De rijk geïllustreerde catalogus Lucas van Leyden en de Renaissancebegeleidt de tentoonstelling, met bijdragen van Christiaan Vogelaar, Jan Piet Filedt Kok, Huigen Leeflang, Ilja M. Veldman en anderen. Uitgave Ludion, full colour, 368 blz., prijs € 29,90.
Audiotour
Voor de bezoekers is er een gratis audiotour beschikbaar met uitgebreide informatie en 16e-eeuwse muziek uit de Leidse Koorboeken, uitgevoerd door het Egidius Kwartet & College. ‘t Laatste Oordeel van Leiden: twaalf actuele interpretaties is een show in Scheltema, waar werken van twaalf hedendaagse Leidse kunstenaars worden getoond, die als direct uitgangspunt het gelijknamige drieluik van Lucas van Leyden hebben. Zie voor meer informatiewww.scheltemacomplex.nl
Activiteiten in De Lakenhal
In De Lakenhal zijn speciale activiteiten rondom de tentoonstelling. Op zondag zijn er diverse concerten i.s.m. het Koninklijk Conservatorium, lezingen en Leidse Salons. Op dinsdag tijdens lunchuur wordt wekelijks een kunstwerk letterlijk onder de loep genomen in een 30 minuten durende Onder de loep-sessie (aanmelding via www.lakenhal.nl). Op vrijdag zijn er om 14.00 uur gratis rondleidingen voor de bezoekers. Nevenprogramma rondom Lucas van Leyden Een aantrekkelijk nevenprogramma in de stad Leiden wordt gepresenteerd in samenwerking met diverse partners als de Universiteit van Leiden, de Hortus botanicus Leiden, het Archeologisch Centrum Leiden, het Egidius Kwartet en de Pieterskerk Leiden.
Voor meer informatie over de tentoonstelling en de activiteiten:www.lakenhal.nl Lucas van Leyden en de Renaissance past binnen het beleid van De Lakenhal om kwaliteitsvolle tentoonstellingen van (inter)nationaal belang te presenteren op basis van Leidse bronnen. De tentoonstelling is in nauwe samenwerking met het Rijksmuseum tot stand gekomen en is mede mogelijk gemaakt dankzij financiële ondersteuning van het Prins Bernhard Cultuurfonds/BankGiro Loterij, de Mondriaan Stichting, het VSBfonds, het SNS REAAL Fonds en de gemeente Leiden.