Jan van Goyen, een van de leidende landschapsschilders van de zeventiende eeuw, schilderde bij herhaling zijn geboortestad. De ingetogen tinten en de virtuoos-vlotte techniek met fijnzinnige detaillering, zijn typerend voor zijn latere werk. Wanneer een reiziger op een bewolkte dag per trekschuit of zeilschip de stad over het riviertje de Zijl naderde, moet hij Leiden ongeveer zo hebben gezien. Toch week Jan van Goyen om schilderkunstige redenen enigszins af van de realiteit. De twee grootste kerken schilderde hij vanuit twee verschillende windrichtingen. De Hooglandse Kerk is gezien vanuit het oosten, zodat het half voltooide schip gemaskeerd bleef, terwijl de Pieterskerk vanuit het noorden wordt getoond om het hoge schip beter te doen uitkomen. De suggestie van serene rust bereikte Jan van Goyen door een harmonieuze plaatsing van schepen en koeien, door een stemmig licht en door de ongestoorde dagelijkse werkzaamheden van zijn personages.