Wetenschap en vermaak: Museum De Lakenhal en Museum Boerhaave belichten Toverlantaarns
30 juli 2012
Licht uit, toverlantaarn aan! Op zondag 12 augustus, de laatste dag van de tentoonstelling Toverlantaarns in Museum De Lakenhal, wordt in samenwerking met Museum Boerhaave een programma vol vermaak en wetenschap gewijd aan de toverlantaarn.
Een manshoog houten gevaarte
Conservatoren Tristan Mostert (Rijksmuseum en samensteller van de tentoonstelling in Museum De Lakenhal) en Tiemen Cocquyt (Museum Boerhaave) geven een toelichting op deze voorloper van de diaprojector en de bijbehorende toverlantaarnplaatjes. Aansluitend wordt er een rondleiding gegeven door het Leids Fysisch Kabinet in Museum Boerhaave: de beroemde collectie 18de-eeuwse natuurkundige apparaten waarin ook ‘s werelds oudst bekende projectielantaarn opgenomen is: een manshoog houten gevaarte uit 1720. Lantaarnist Annet Duller brengt de lantaarnplaatjes tijdens een voorstelling tot leven, waarna de middag wordt afgesloten met een bezoek aan de tentoonstelling in Museum De Lakenhal.
Laterna magica
De uitvinder van de toverlantaarn is vrijwel zeker de Nederlandse geleerde Christiaan Huygens. In een brief uit 1659 vinden we een schets van enkele ronde lantaarnplaatjes, die Huygens projecteerde met behulp van lenzen en met een lamp als lichtbron. Vanwege het magische effect van deze techniek stonden de lantaarns al snel bekend als ‘laterna magica’.
Het Leidse atelier Musschenbroek
Het atelier van de Leidse instrumentenmaker Jan van Musschenbroek maakte in de eerste helft van de 18de eeuw de beste lantaarns en plaatjes met uiteenlopende onderwerpen zoals dwergen en apen, groteske koppen en pikante voorstellingen. Geleerden gebruikten de lantaarn om de wetten van de optica mee uit te leggen. Vermogende mensen schaften er één aan om voorstellingen te geven voor vrienden. Rondtrekkende lantaarnisten reisden, met hun toestel en de breekbare platen op hun rug, stad en land af om op kermissen voorstellingen te geven voor het volk. Zo bereikte de toverlantaarn al in de 18de eeuw een breed publiek.
Programma
12.00 uur - 15.00 uur in Museum Boerhaave: lezing, rondleiding en een toverlantaarnvoorstelling.
Vanaf 15.15 uur in Museum De Lakenhal: toelichting op zaal en bezichtiging van de tentoonstelling.
Entree: geldig entreebewijs van Museum Boerhaave, voor dit programma ook geldig in Museum De Lakenhal.
Museum Boerhaave, Lange Sint Agnietenstraat 10, Leiden Museum De Lakenhal, Oude Singel 28-32, Leiden