Sfeer, ca. 1916

Theo van Doesburg

Dit schilderij van Van Doesburg is niet meer gebaseerd op een gegeven uit de visuele werkelijkheid. Het is direct opgebouwd uit abstracte vormen zoals elkaar kruisende cirkels of delen daarvan. Sfeer is een sleutelstuk binnen het oeuvre van Theo van Doesburg; het is zijn eerste volledig abstracte schilderij. Van Doesburg schilderde het omstreeks 1916. In deze periode ontwikkelde hij een nieuw ruimteconcept, onder meer op basis van de relativiteitstheorie van Einstein. In 1918 ontmoette Van Doesburg de Belgische beeldhouwer Georges Vantongerloo, wiens stelling ‘Volume + Leegte = Ruimte’ aansloot op het intuïtieve ruimteconcept van Van Doesburg. De waardering voor elkaars werk blijkt uit zijn voorstel om ‘Sfeer’ te ruilen voor Constructie in de bol, een klein beeld van Vantongerloo.